4 Haziran 2014 Çarşamba

Problem 55 - Lychrel Numbers - Python

Problem 55 - Lychrel Numbers

Eğer 47 sayısını alır ters çevirir ve toplarsak 47+74 = 121 sayısını elde ederiz ki bu sayı palindromik bir sayıdır(sağdan ve soldan yazıldığında aynı).

Fakat her sayı bu kadar kolay palindrom üretmez. Örneğin:

349 + 943 = 1292
1292 + 2921 = 4213
4213 + 3124 = 7337


349 sayısının palindrome olması 3 öteleme gerektirdi.

Bazı sayılar, henüz kimse kanıtlamadı, asla palindrom sayı üretmezler, 196 gibi. Bu sayılara Lychrel sayıları denir. Biz burada kanıtlanmadığı için en fazla 50 ötelemeye kadar olup olmadığına bakacağız. Eğer 50 ötelemeye kadar bir palindrom üretmediyse Lychrel sayısıdır diyeceğiz. Fakat 50 ötelemenin sonrasında da palindrome olan sayılar var, misal
 4668731596684224866951378664 (53 öteleme, 28 basamaklı).

Soru: 10.000'in altında kaç Lychrel sayısı vardır?


Çözüm

def Palindromic(ntr): #Palindrome sayı test fn.
    n1 = str(ntr) #n1
    n2 = n1[::-1] #n2, n1'in tersten yazımı
    if n1==n2:
        return True
    else:
        return False

def isLychrel(n): #Lychrel sayısı test fn.
    counter = 0
    while counter<50: #Limit 50
        reverse = int(str(n)[::-1]) #Sayının tersiniri
        res = n + reverse #Tersiniri ile kendinin toplamı (res)
        if Palindromic(res): #Eğer bu sayı palindromik ise 
            return False
        else:
            n = res #Tekrar tersiniriyle toplayıp dene
        counter += 1
    return True

def main():
    counter = 0
    for n in range(10, 10001):
        if isLychrel(n):
            counter += 1
    print("Result: ",counter)

if __name__ == '__main__':

    main()

Cevap: 249


30 Ocak 2014 Perşembe

Problem 96 - Su Doku


Soru

Japonca anlamı sayı yerleştirme olan Sudoku problemiyle karşı karşıyayız. Her bir satırı ve sütunu 1-9 arası sayıların tamamını birer kere içeren, 9x9'luk karelerden oluşuyor. Aynı zamanda 9 parçaya ayrılmış 3x3'lük kareleri de 1-9'a kadar olan sayıların hepsini barındırmalı.

Soruda istenilen, .txt dosyası ile verilen 50 adet Sudoku'nun çözülmesi ve her Sudoku'nun ilk üç karesinin toplamlarının bulunması. Bu sayı örnekte 483.

http://projecteuler.net/problem=96
http://projecteuler.net/project/sudoku.txt



Çözüm

Elbette her Sudoku'yu tek tek çözmeyeceğiz. Bunun için Sudoku çözen bir program yapmamız lazım. Bunun için öncelikle kuralları iyi belirlemeliyiz.

1) Her satırda 1-9 arası tüm sayılar bulunmalı

2) Her sütunda 1-9 arası tüm sayılar bulunmalı
3) Her üçlüde  1-9 arası tüm sayılar bulunmalı

Çeşitli yollarla çözmek mümkün. Ben iki boyutlu tek bir bool dizi kullanarak çözme yolunu tercih ettim.

Her bir sayı için matriste dolaşıp o sayıyı bulunduğunda, mevcut olduğu satır ve sütunları eleyen bir dizi. Çünkü her sayı bir satır, sütun ve üçlüde yalnızca bir kere bulunabilir. Öyleyse sayının bulunduğu satır, sütun ve üçlüleri elersek geriye kalan kareler bize sayının olası konumlarını verir.


Bunu muhakkak bir kağıda çizerek denemelisiniz, zaten bu elemeleri yaptığınızda sistemin nasıl işlediği kolayca belli oluyor.

Bundan sonra o satır, sütun ve üçlülerin özel olup olmadığını test edeceğiz. Buradan özelden kastım, o sayı mecburen orada mı olmalıdır, yani başka koyulacak bir yer yok mudur sorusunun cevabıdır.

Fakat tüm bunlar yine yetersiz kalabilir ve başka bir yola başvurmak zorunda kalabiliriz. O durumda da mevcut olasılıkları deneyerek sonucun doğru çıktığı yolu bulmaya çalışacağız. Bu işin zor kısmı, ne de olsa zor sudokular için.


Kodlama


İlk başta basit kısmı ele alalım. Programın tüm işini yürüten parça bu kod. 

İşaretleme kısmı

static void CheckingProcess(char Number)
{
   for (int a = 0; a < 9; a++) // Checking all true(possible)
      for (int b = 0; b < 9; b++)
         if(Board[a,b] == '0')
            PossibleSquares[a, b] = true;

   for (int i = 0; i < 9; i++)

      for (int j = 0; j < 9; j++)
         if (Board[i, j] == Number)
            EliminateSquares(i, j);

   ListingProcess(Number);


}

Üstteki kodun ilk iki for döngüsü tüm kareleri true değerle işaretliyor. Sonrasındaki iki for döngüsü ise, EliminateSquares(KareleriEle) metotunu kullanarak belirlenen bir sayının matristeki i ve j konumunu göndererek o konumdaki üçlüyü, satır ve sütunu false olarak işaretliyor. Son olarak da ListingProcess(Listelemeİşlemi) yeni listeyi oluşturuyor.

Eleme İşlemi


static void EliminateSquares(int i, int j)
{
   for (int a = 0; a < 9; a++) // Eliminate row
      PossibleSquares[i, a] = false;
   for (int a = 0; a < 9; a++) // Eliminate column
      PossibleSquares[a, j] = false;

   EliminateTriad(i, j);


}

Burada EliminateTriad(ÜçlüyüEle) fonksiyonunu ayrıca yazıp çağırdım. İlk for döngüsü satırı ikincisi ise sütunu karalıyor(false yapıyor).


Satır Özel mi?

static bool isRowUnique(int i, int j)
{
   byte count = 0;

   for (int a = 0; a < 9; a++)

      if (PossibleSquares[i, a] == true)
         count++;

      if (count > 1)

         return false;

   return true;


}

Yukarıdaki kod ise, o satırda eğer sadece bir kareye bu sayı yerleştirilebiliyorsa true, eğer başka kareye de gelme olasılığı varsa false değerini döndürüyor. Eğer true dönerse, o sayı mecbur o kareye gelecektir ve biz de onu tahmine gerek kalmaksızın oraya koyabiliriz.

Sayıyı kareye yerleştirme


if (PossibleSquares[i, j] == true && (isRowUnique(i,j) || isColumnUnique(i,j) || isTriadUnique(i,j) ))

   Board[i, j] = Number;


Üstteki kodda dikkat edilmesi gereken paranteze alınmış "veya" - "||" işlemleri. Sayının muhtemelen o kareye gelme ihtimalinin doğru olması ve o üç kuraldan sadece birinin geçerli olması oraya yerleştirmemiz için yeterli koşulu sağlıyor.

Bu haliyle işleme aldığınızda 50 Sudoku'dan alınan sonuç aşağıdaki gibi oluyor. Dolayısıyla zor Sudoku'ları çözmek için tahmin yoluna da gideceğiz. Bunu da sonra ekleyeceğim.



26 Ocak 2014 Pazar

Problem 100 - Arranged Probability



Soru

Elimizde bir kutumuz var ve içerisinde mavi ve kırmızı toplar bulunuyor. Eğer 15 mavi, 6 kırmızı top varsa(toplamda 21), görülüyor ki rastgele 2 top seçildiğinde mavi olma olasılığı %50.

P(BB) = 15/21 * 14/20 = 1/2

Bir sonraki %50 olasılığı ise 85 mavi, 35 kırmızı topta yakalıyoruz.

P(BB) = 85/120 * 84/119 = 1/2

Toplamda 10^12 ( 1.000.000.000.000 ) yani 1 trilyonun üzerinde top olduğunda karşılaştığınız ilk 1/2 oranında kaç adet mavi top bulunur?


Çözüm

Bu sorunun çözümünde matematiksel yollara başvurmak gerekiyor gibi görünüyor. Her ne kadar aralık belirlenip kaba kuvvet(brute force) ile çözülebilecek gibi dursa da, matematiksel yöntemin verdiği hıza ulaşmak mümkün değil.

Mathematica yazılımıyla hiç kafa yormadan sonucu elde etmek mümkün, pek hoşuma gitmeyen bir yol olsa da çözümü şu şekilde :

Solve[b/(b + r) * (b - 1)/(b + r - 1) == 1/2 && b + r > 10^12 && b > 0 && r > 0, {b, r}, Integers]
Burada bize bir işlem düşmüyor, mantığımızı kullanmak zorunda kalmıyoruz neredeyse. Biraz düşünmek, zorlanmak... Bu sorularda aradığım şey bu, çözümü kolayca elde etmek keyfimi kaçırıyor.

Soruyu çözmeye çalışalım. b mavi topların, n ise tüm topların sayısı olsun. Buradan görülüyor ki:
 2b^2-2b-n^2+n=0 gibi bir denklem geliyor.Pek işe yarar görünmüyor. Fakat bazı ek matematik araçları sayesinde bu denklemin bize şunları verdiğini görüyoruz.

b(k+1) = 3bk + 2nk -2
n(k+1) = 4bk + 3nk -3

*Burada k alt indistir.

Bu iki denklemi elde ettikten sonra çözüme milisaniyeler içerisinde ulaşmak mümkün oluyor. Zaten Mathematica'nın bu kadar hızlı çalışma sebebi de, bu tarz basite indirgemeler yapması. Eğer bu basit denklemleri elde edemezseniz, çözüme ulaşmak kat kat daha fazla zaman alacaktır.

Sonuç olarak toplamda 756.872.327.473 adet mavi top olması gerektiğini görüyoruz.

Problem 79 - Passcode Derivation


Hoş problemlerden biri daha. Esasında sorunun çözümü bir hayli basit. Ben genelde programlamayı, insanın işlem gücünden kar elde etmek için kullanıyorum, fakat bazen çözüme ne olursa olsun bu yolla da ulaşmak için kullanılabilir.

Fakat bu soruyu el hesabıyla çözmek 5 dakikanızı almayacaktır. Programlaması ise biraz daha karmaşık.

Soru

Online bankacılıkta yaygın olarak kullanılan güvenlik metotlarından birisi de kullanıcıya verilen bir şifreden rastgele 3 sayı seçilmesinin istenmesidir. Örneğin şifre 531278 ise, 2. 3. ve 5. sayıları istediklerinde beklenen şifre 317 sayısı olacaktır.

Verilen .txt dosyasında başarılı 50 adet giriş bulunmaktadır. 3 sayıdan oluşan şifre, sıraya göre dizilmiştir(şifrede önde gelen sayı, bu 3'lüde de aynı sırada yer alır).

Buna göre uzunluğu bilinmeyen en kısa şifreyi listeden analiz ederek bulunuz.
http://projecteuler.net/project/keylog.txt


Çözüm

İlk yaptığım iş verilerin bulunduğu linki açınca tek tek tüm sayıları aratmak oldu. Bunun için CTRL + F kombinasyonunu kullanabilirsiniz. Bunu yaptığınızda 4 ve 5 sayısının hiç olmadığını göreceksiniz.

Öyleyse esas şifremiz en az birer adet 0, 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9 sayıları içeriyor ve en az 8 basamaklı.

---------------------   Bizim şifremizi yerleştireceğimiz alanımız olsun. Rastgele miktarda çizgi içeriyor, kaç basamaklı bilmiyorum. Sırasıyla yerleştireceğim.


İlk 0'ı aratıyorum ve görüyorum ki, 0 rakamı hep en sonda yer almış. Öyleyse 0 kesinlikle en sonda yer alıyor.(Burada verilen eksiksiz ve en kısa şifrenin istendiği varsayılmalı)

--------------------0 şifrem oldu. Şimdi 9'a bakıyorum ve görüyorum ki 0'dan önce gelmiş, başka bir sayıdan önce hiç gelmemiş. Öyleyse 0'ın önünde olmalı.

-------------------90 şifremiz oldu. Yavaş yavaş tamamlanıyor.

Bu şekilde tüm sayılar için tamamladığınızda göreceksiniz ki şifreniz 73162890 olacak.

Problem 76 - Counting Summations



Çözerken zevk aldığım problemlerden biri de problem 76 oldu. Gerek dinamik programlamayla soruyu ufak parçalara ayırıp çözülebildiği gibi, formülleyerek de çözüme gitmek mümkün. Formülü bulmak bana daha eğlenceli geldi açıkçası, her ne kadar dinamik programlamaya göre zahmetli de olsa bu bir bulmaca.

Soru

5'i şu şekilde, 6 farklı ifadeyle yazmak mümkün
4+1
3+2
3+1+1
2+2+1
2+1+1+1
1+1+1+1+1

Peki 100 sayısını bu şekilde yazmak istersek kaç farklı ifade ortaya çıkar? (En az iki pozitif sayının toplamı şeklinde olmalı)


Çözüm

Formülleme

Sayımız n ise, p(n) fonksiyonu bize n sayısının kaç farklı pozitif toplam şeklinde yazılabileceğini versin.

Bu durumda araştırma yaptığınızda görüyorsunuz ki, p(n) değerleri esasında "Beşgensel Sayı Teoremi" - "Pentagonal Number Theorem" ile örtüşüyor, fakat değerler bir eksik. Sebebi ise sanıyorum bu teoremde, işleme n+0'ın da katılıyormuş gibi farz edilmesi. Dolayısıyla hesaptan 1 çıkaracağız.

Pentagonal Number Theorem hakkında buradan daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
http://en.wikipedia.org/wiki/Pentagonal_number_theorem

Genellediğimizde şu sonuçlarla karşılaşıyoruz

p(n) = p(n-1) + p(n-2) - p(n-5) - p(n-7) + ...

Formülsel ifade edecek olursak




k = 1, -1, 2, -2, 3, -3...
gk = 1, 2, 5, 7, 12


p(0) = 1
p(1) = 1
p(2) = 2
p(3) = 3
p(4) = 5
p(5) = 7
p(6) = 11
p(7) = 15
p(8) = 22
p(9) = 30
p(10) = 42
p(11) = 56
p(12) = 77

p(5) = p(4) + p(3) - p(0)
7 = 5 + 3 - 1

p(6) = p(5) + p(4) - p(1)
11 = 7 + 5 - 1

p(7) = p(6) + p(5) - p(2) - p(0)
15 = 11 + 7 - 2 - 1

p(8) = p(7) + p(6) - p(3) - p(1)
22 = 15 + 11 - 3 - 1

p(9) = p(8) + p(7) - p(4) - p(2)
30 = 22 + 15 - 5 - 2

p(10) = p(9) + p(8) - p(5) - p(3)
42 = 30 + 22 - 7 - 3

p(11) = p(10) + p(9) - p(6) - p(4)
56 = 42 + 30 - 11 - 5

p(12) = p(11) + p(10) - p(7) - p(5) + p(0)
77 = 56 + 42 - 15 - 7 + 1


Kodlama

int hedef = 100; int sayici = 0; int _k = 1;
int[] k = new int[hedef+1];
int[] gk = new int[hedef+1];
int[] p = new int[hedef+1];

// hedef'e kadar olan gk'lar için k'ları belirliyoruz
// gk = k(3k-1)/2 for k = 1, -1, 2, -2, 3...

while (sayici < hedef)
{
   if (sayici % 2 == 0) // 1, 2, 3, ...
   {
      k[sayici] = _k;
   }
   else // -1, -2, -3, ...
   {
      k[sayici] = (-1) * _k;
      _k++; // Negatif değer verildikten sonra k +1 artıyor
   }
   // Sonuç k[] = {1, 1, 2, -2, 3, ...}

   sayici++;
}

// k'lardan yola çıkıp gk'ları belirliyoruz

for (int q = 0; q < hedef; q++)
{
   // gk = k(3k-1)/2 ---> Beşgensel sayılar
   gk[q] = (k[q]) * (3 * k[q] - 1) / 2;
}

// Şimdi p(n)'leri belirleyebiliriz, eldeki gk değerlerini kullanacağız
// p(n) = S [(-1)^(k-1) . p(n-gk)] --> S for Sigma

int c = 0;
p[0] = 1; p[1] = 1; p[2] = 2; p[3] = 3; p[4] = 5;

for (int n = 5; n <= hedef; n++)
{
   c = 0;
   while (n - gk[c] >= 0)
   {
      p[n] += (Int32)(Math.Pow((-1), (k[c] - 1)) * p[(n - gk[c])]);
      c++;
   }
}

p[n] dizisi, 100'e kadar olan sonuçları 1'er fazla olacak şekilde barındırmaktadır.(Soruda istenilene göre 1 fazla, teoreme göre doğru)

Dinamik Programlama

Esas problemi, ufak alt problemlere ayırarak çözümü daha kolay hale getirmek mümkün. Bunun için dinamik programlamaya göz atmakta fayda var. Çözüm çok daha kısa görünecektir.
int[] ifadeler = new int[hedef + 1];
int hedef = 100;
ifadeler[0] = 1;

for (int i = 1; i <= 99; i++)
{
   for (int j = i; j <= hedef; j++)
   {
      ifadeler[j] += ifadeler[j - i];
   }
}

Sonuç : 190569291 bulunur.




1 Ocak 2014 Çarşamba

Problem 14 - Longest Collatz sequence

Soru

n-> n/2  (Eğer n, çift ise)
n-> 3n+1 (Eğer n, tek ise)

13 sayısını bu kurala uyguladığımızda

13->40->20->10->5->16->8->4->2->1

Dizilimini elde ediliyor.

1 ile sonuçlanan bu dizilime Collatz Dizilimi diyoruz.



Bir milyonun altındaki hangi sayı, en uzun dizilimi vermektedir?


Çözüm


Bu soru için direkt kodlamayı vermeyeceğim. Esasında basit bir soru, kodlamadan ziyade çözüm yöntemini bulmanın önemli olduğunu düşünüyorum.

Bunu deneme yanılma ile bulmaya çalıştığınızda epey bir işlem gücü isteyecektir.

Burada yakalamamız gereken yaklaşım, bazı sayılar için daha önceden yapılan dizilimi tekrar yaptığımız.

Yani 1'den 10'a kadar olan dizilimi bulduk diyelim. 13 sayısının dizilimine baktığımızda görüyoruz ki:
13->40->20->10->5->16->8->4->2->1

Zaten 10 için yaptığımız dizilimi barındırıyor. Öyleyse daha fazla ileri gitmeye gerek yok. Bunların her birini kaydedip, denetimini yaptığımızda işlem gücünden hayli kazanç elde etmiş oluyoruz.

Cevap : 837799 sayısı 525 uzunluğunda dizilim oluşturur.

Problem 13 - Large Sum


Soru

Aşağıda verilen 100 adet, 50 basamaklı sayının toplamından elde edilen sayının ilk 10 basamağı nedir?
37107287533902102798797998220837590246510135740250
46376937677490009712648124896970078050417018260538
74324986199524741059474233309513058123726617309629
91942213363574161572522430563301811072406154908250
23067588207539346171171980310421047513778063246676
89261670696623633820136378418383684178734361726757
28112879812849979408065481931592621691275889832738
44274228917432520321923589422876796487670272189318
47451445736001306439091167216856844588711603153276
70386486105843025439939619828917593665686757934951
62176457141856560629502157223196586755079324193331
64906352462741904929101432445813822663347944758178
92575867718337217661963751590579239728245598838407
58203565325359399008402633568948830189458628227828
80181199384826282014278194139940567587151170094390
35398664372827112653829987240784473053190104293586
86515506006295864861532075273371959191420517255829
71693888707715466499115593487603532921714970056938
54370070576826684624621495650076471787294438377604
53282654108756828443191190634694037855217779295145
36123272525000296071075082563815656710885258350721
45876576172410976447339110607218265236877223636045
17423706905851860660448207621209813287860733969412
81142660418086830619328460811191061556940512689692
51934325451728388641918047049293215058642563049483
62467221648435076201727918039944693004732956340691
15732444386908125794514089057706229429197107928209
55037687525678773091862540744969844508330393682126
18336384825330154686196124348767681297534375946515
80386287592878490201521685554828717201219257766954
78182833757993103614740356856449095527097864797581
16726320100436897842553539920931837441497806860984
48403098129077791799088218795327364475675590848030
87086987551392711854517078544161852424320693150332
59959406895756536782107074926966537676326235447210
69793950679652694742597709739166693763042633987085
41052684708299085211399427365734116182760315001271
65378607361501080857009149939512557028198746004375
35829035317434717326932123578154982629742552737307
94953759765105305946966067683156574377167401875275
88902802571733229619176668713819931811048770190271
25267680276078003013678680992525463401061632866526
36270218540497705585629946580636237993140746255962
24074486908231174977792365466257246923322810917141
91430288197103288597806669760892938638285025333403
34413065578016127815921815005561868836468420090470
23053081172816430487623791969842487255036638784583
11487696932154902810424020138335124462181441773470
63783299490636259666498587618221225225512486764533
67720186971698544312419572409913959008952310058822
95548255300263520781532296796249481641953868218774
76085327132285723110424803456124867697064507995236
37774242535411291684276865538926205024910326572967
23701913275725675285653248258265463092207058596522
29798860272258331913126375147341994889534765745501
18495701454879288984856827726077713721403798879715
38298203783031473527721580348144513491373226651381
34829543829199918180278916522431027392251122869539
40957953066405232632538044100059654939159879593635
29746152185502371307642255121183693803580388584903
41698116222072977186158236678424689157993532961922
62467957194401269043877107275048102390895523597457
23189706772547915061505504953922979530901129967519
86188088225875314529584099251203829009407770775672
11306739708304724483816533873502340845647058077308
82959174767140363198008187129011875491310547126581
97623331044818386269515456334926366572897563400500
42846280183517070527831839425882145521227251250327
55121603546981200581762165212827652751691296897789
32238195734329339946437501907836945765883352399886
75506164965184775180738168837861091527357929701337
62177842752192623401942399639168044983993173312731
32924185707147349566916674687634660915035914677504
99518671430235219628894890102423325116913619626622
73267460800591547471830798392868535206946944540724
76841822524674417161514036427982273348055556214818
97142617910342598647204516893989422179826088076852
87783646182799346313767754307809363333018982642090
10848802521674670883215120185883543223812876952786
71329612474782464538636993009049310363619763878039
62184073572399794223406235393808339651327408011116
66627891981488087797941876876144230030984490851411
60661826293682836764744779239180335110989069790714
85786944089552990653640447425576083659976645795096
66024396409905389607120198219976047599490197230297
64913982680032973156037120041377903785566085089252
16730939319872750275468906903707539413042652315011
94809377245048795150954100921645863754710598436791
78639167021187492431995700641917969777599028300699
15368713711936614952811305876380278410754449733078
40789923115535562561142322423255033685442488917353
44889911501440648020369068063960672322193204149535
41503128880339536053299340368006977710650566631954
81234880673210146739058568557934581403627822703280
82616570773948327592232845941706525094512325230608
22918802058777319719839450180888072429661980811197
77158542502016545090413245809786882778948721859617
72107838435069186155435662884062257473692284509516
20849603980134001723930671666823555245252804609722
53503534226472524250874054075591789781264330331690


Çözüm

BigInteger sınıfı ile bu problemi çözmek çok kolay. Satırları tek tek bir BigInt dizisine aktarıp topladıktan sonra ilk 10 basamağı yazdırabiliriz.

Fakat buna gerek yok. Biraz mantıkla, çok büyük sayılar kullanmamıza gerek kalmadan bu işlemi yapabiliriz.


Her satırdaki ilk 10 harfi alıp, 10 basamaklı bir sayıya çevirip bunları topladığımızda çıkan sonucun ilk 10 basamağı muhtemelen aradığımız sonuçtur. Muhtemelen diyorum, çünkü diğer basamaklardan gelen elde olabilir. Bu yüzden ilk 13 basamağı toplamayı tercih ettim.

Satırların Okunması

StreamReader SR = new StreamReader("Problem 13.txt");
List<String> list = new List<string>();
string line = string.Empty;

while ((line = SR.ReadLine()) != null)
   list.Add(line);

İşlem

long Toplam = 0;
string gecici = "";

for (int i = 0; i < 100; i++)
{
   gecici = "";
   for (int j = 0; j < 13; j++)
   {
      gecici += list[i][j].ToString();
   }
   Toplam += Convert.ToInt64(gecici);

}

Cevap 5537376230 bulunur.
Eğer ilk 10 basamakla denerseniz son iki hanenin 30 yerine 29 olduğunu, eldenin eklenememiş olduğunu göreceksiniz.